İbrani Literatürüne ait en eski örnek, incil'de sözü edilen Eski Ahit olup, içinde gelecek nesillere öğüt niteliğini taşıyan çok sayıda hikaye yer almaktadır.
Bu konuda en önemli kitap Musevi dininde en kutsal kitap olarak kabul edilmiş olan dîn tef sir kitabı Talmud'tur. Birinci yüzyıl ile altıncı yüzyıl arasında bir tarihte yazılmış olduğu söylenen kitabın içinde, geleneklerinin ve dinlerini uygulanış biçiminin yanı sıra, Musevi yaşam biçimin prensipleri, suç ve ceza gibi önemli konular anlatılmaktadır. Bu bağlamda kitap için Yahudi kanun kitabı da denilmektedir.
----------
Radyonun babası
Mar coni 1904 yılında radyonun patentinin tamamen kendisine ait olduğunun açıklanmasının ardından 1909 yılında Nobel ödü lüne layık görülmüş, ancak 1943 yılında Tesla'nın ölümünden
birkaç ay sonra aslında onu ilk kez Tesla'nın bulduğu ortaya çıkmıştır. Nikola Tesla 1856 yılında Sırbistan'da doğmuş olup 1891 yılında Amerikan vatandaşlığına kabul edilmiş, ardından Thomas Edison ve George VVestinghouseile birlikte yıllarca ça lışarak 700'den fazla girişime imza atmıştır.
----------
Hepimizin bildiği gibi 1451-1506 yılları arasında yaşamış olan Cenoese Christopher Columbus, 1492 yılında Amerika'ya doğru yelken açmış ilk Avrupalı gezgin olup San Salvador'daki Karaib adalarına geldiğini sandığı yeni dün yanın ilk kez onun tarafından keşfedildiği kabul edilmektedir.
----------
Avustralya'yı ilk fetih girişiminde bulunan 1728-79 yılları arasında yaşamış İngiliz kaptan Cook olup, 15. Ağustos 1770 tarihinde adanın doğu sahillerini İngiltere kralı lll'üncü Ceorge adına tamamen fethettiğini ilan etmiştir. Cook ilk çıkarma hare katını 29 Nisan 1770 tarihinde Endeavour adlı gemiyle gerçek leştirmiştir.
----------
13 Aralıkta yola çıkan Tasman, o tarihlerde Staten Landt (Yeni Toprak) olarak anılan Yeni Zelanda'nın güney ada larını keşfetmiş ve böylece Danimarka'nın Zeelandt eyaletine dönüştürülen adaya Dutch East İndia Company tarafından nihai bir ad konularak Zelandia Nova (Yeni Zelanda) olmuştur.
Öte yandan 1792 yılına kadar aslında iki Yeni Zelanda adası mevcuttur. İkincisi bugün Yeni Gine olarak bilinen batısının yarısı Endonezya, doğusunun yarısı ise Irian Jaya ola rak bilinen ingiltere yönetimindeki Papua Yeni Cine olan adadır ve Yeni Zelanda olarak anılmaktadır. Ancak daha sonra her biri farklı birer ada devleti haline dönüşmüştür.
----------
Eire (İrlanda)
1916 yılının Nisan ayının Pazartesi günü Paskalyada, İrlandalı Gönüllü Askerler ve İrlanda Halk Kurtuluş Ordusu adı altında toplanan Dublin halkı çıkarttıkları Paskalya isyanıyla İngiliz yö netime karşı ayaklanmış ve İrlanda'nın bağımsız bir cumhuriyet olduğunu ilan etmiş, bu ayaklanmayı bastırmak için ingilizle rin elebaşlarını infaz etmesinin ardından iyice tahrik olan halk İrlanda Bağımsızlık Savaşlarını başlatmış ve 1919 yılında baş layan savaşlar 1921 yılına dek devam ederek nihayet 6 Aralık 1921 yılında İrlanda-ingiltere Anlaşmasıyla (Anglo-British Treaty) irlanda'nın zaferiyle son bulmuştur. Bu anlaşmayla ülke, her biri kendi içinde federe 26 ile 32 kontluktan oluşan irlanda Bağımsız Devletleri adı altında toplanmış, 1937 yılından itiba ren ise halk oylamasıyla tek bir çatı altında birleşerek Eire Cum huriyeti (irlanda) adını almıştır.
----------
ESKİ İMPARATORLUKLAR
Latince adı imperium olan imparatorluk kelimesi, bir kişinin belli bir bölgeyi tek başına ya da kendi seçtiği kişiler tarafından idare etmesi anlamına gelip, özellikle güç kelimesiyle eş an lamlı olan imparatorlar için kullanılmaktadır.
----------
Persler
Cyrus daha sonra ordunun başına geçerek tarihte kendi adına altın para bastırdığı için Zengin Krezüs ya da Karun ola rak anılan ve M.Ö. 539 yılında Babil'i fethetmek için yola çıkan kral Krezüs'ün ülkesi Lidya'yı fethetmiştir. Pers imparatorluğu daha sonra Mısır'ı fethederek sınırlarını Avrupa'nın batısına kadar genişletmiş, ancak M.Ö. 490 yılında Yunanlılarla giriştik leri Marathon savaşında büyük bir bozguna uğramışlardır. Yu nanlı tarihçi Heredot 192 adet Yunanlı askere karşılık Perslerin 6400 asker kaybettiklerini yazmaktadır. Pers imparatorluğunun en son hükümdarı 1919-80 yılları arasında hüküm sürmüş Şah Rıza Pehlevi, olup daha sonra Ayetullah Hümeyni tarafından yönetilmiştir.
----------
Makedonlar
Philip'in oğlu Büyük İskender (M.Ö.356-323) babasının ölümünden sonra yönetimi devralarak diğer Yunan sitelerini de ele geçirdikten sonra bir bölümü Mısır'a ait olan Pers İmpara torluğuna ait toprakları da fethederek imparatorluğunun sınırla rını büyük ölçüde genişletmiştir. Büyük İskender aynı zamanda bugünkü Hindistan ve Pakistan'ın da bir bölümünü ele geçirmiş ancak 33 yaşında yakalandığı amansız hastalıktan kurtulamaya rak M.Ö. 323 yılında Babil'de ölmüştür. Ölümünden sonra fet hettiği topraklar generalleri tarafından paylaşılarak imparatorluk yönetimi devam etmiştir.
----------
Bizanslılar
Bizans. İmparatorluğu Roma imparatorluğunun doğu kanadı olup Yunanca konuşan Bizans imparatorları tarafından yönetil miştir
Diocletian, M.S. 284 yılında imparatorluğu doğu ve batı ola rak ikiye ayırmış ve doğu kanadı Büyük Konstantin olarak bili nen i'inci Konstantin tarafından yönetilmiştin M.S. 324 yılında kendisine savaş açan imparatorluğun batı kanadı İmparatoru Licinius'u yenerek Roma imparatorluğunun yenilmez imparato ru unvanını kazanmış ve imparatorluğun başkenti olan Roma'yı antik Yunan şehri Byzantium'a taşıyarak kendi adı olan Kons-tantinople adını vermiştir.
Romanın M.5. 476 yılında çökmesi ve Osmanlı İmparatorluğu'nun istanbul'u fethetmesinden sonra giderek kü çülen imparatorluk, bir süre sonra tamamen yok olmuş ve bir devir kapanmıştır.
----------
Osmanlı İmparatorluğu
1453 yılında Bizans İmparatorluğu nun başkenti Konstantinople'u fethettiği için Fatih unvanını alan Fatih Sultan Mehmet tarafından istanbul olarak adını değişmesi nin ardından doğudaki tek güçlü imparatorluk haline gelmiş ve yaklaşık 600 yıl hüküm sürerek batının korkulu rüyası olmuştur. Ancak kötü yönetimler ve iç isyanlar yüzünden 1923 yılından itibaren çözülmeye başlayarak Birinci Dünya Savaşı'nın sonuna dek elindeki toprakları kaybedip küçülmüş ve 1923 yılında imzalanan Lozan Anlaşmasıyla Yunanistan'la Türkiye arasında sınırlar yeniden şekillenmiştir.
----------
Kutsal Roma Germen İmparatorluğu
Zorla bir araya getirilerek Kutsal Roma Germen İmparatorluğu adı verilen bir topluluk, aslında
ne kutsal, ne Romalı, nede imparatorluktur.
VOLTAlRE( 1694-1 778}
1648 yılında.VVestp-halia Barış Anlaşması ile kısmen dağılmış ve 1806 yılında tama men çökmüştür. Kutsal Roma Germen İmparatorluğu bir devletin hakimiyetinde olmayan tek imparatorluk olup Belçika, Almanya, Avusturya, İsviçre, Hollanda, Çekoslovakya, Slovenya, Fransa'nın geniş bir bölümü, İtalya ve Polonya'dan oluşmaktadır.
----------
Moğol İmparatorluğu
Gobi çöllerinden yola çıkarak müthiş hızlı at sürerek herkesten önce bir bölgeyi kuşatma altına almalarıyla ünlü olan Moğol İmparatorluğunun kurucusu M.S. 1167 yılında doğmuş yerel bir kabilenin reisi olan Temuçin'dir. Daha sonra tüm dünyanın bildiği Cengiz Han adını almış ve onun yönetimi ne kadar dağılmış olan Moğol kabilelerini bir araya toplayarak 1206 yılında Moğol imparatorluğunu kurmuştur, Yüz binlerce askerini tek başına kontrol altında tutan ve savaş meydanında tıpkı bir satranç ustası gibi düşmanıyla oyun oynayan Cengiz Han, 1214 yılından itibaren imparatorluğunun sınırlarını Polon ya ve Beyaz Rusya'dan Vietnam'a, Moskova'dan Arap Yarımada sına kadar genişleterek 1215 yılında Çin'in büyük bir bölümü nü de topraklarına dahil etmiş ve bu uçsuz bucaksız bölgeyi tek başına kontrolü altında tutmayı başarmıştır, ancak 1227 yılında atından düşerek ölmüş, yerine geçen büyük oğlu Kubilay Han (1219-94) Çin'de kurduğu Yuan Hanedanını 1368 yılına kadar başarıyla idare etmiş, kendisinden sonra hüküm süren Moğol liderleri onun kurduğu imparatorluk sınırları içinde modern Moğolistan'ın temellerini atmışlardır. Ancak 1501 yılında Çinli ler tarafından ele geçirilen imparatorluk yok edilmiştir.
----------
İspanyol İmparatorluğu
Kastilya kraliçesi İsabetle (1451-1504) ile Aragon Kralı Ferdinand'ın (1452-1516) iki krallığın birleşmesini sağlayan evliliği sayesinde kurulan İspanyol İmparatorluğu, ülkenin doğu sunda hüküm süren Müslüman Emevi hanedanına karşı hem topraklarını hem de ticareti koruma altına almayı başarmıştır. Hükümdarlığı sırasında küçük bölgelerle yetinmeyip, daha zengin olmak amacıyla sürekli yeni ülkeler ve ticaret yolları arama hırsı içinde olan kraliçe îsabelle, 1451-1506 yılları ara sında yaşamış İtalyan gezgin Christopher Columbus'a sponsor olarak onun 1492 yılında Amerika'yı keşfetmesine ön ayak ol muştur. Bu doğrultuda aşırı tamahkar İspanyollar en şaşalı dö nemini imparator Vinci Charles (1516-22) zamanında yaşamış ve sınırlarını kuzey Amerika'da Alaska'dan güney Amerika'da Meksika, Şili ve Patagonya'ya kadar genişletmiştir. Charles yanı sıra Avrupa'da da fetihler yapmış, Avusturya, Macaristan ve çok sayıda Akdeniz adasını İspanya topraklarına katmıştır. Ancak Avrupa ile aralarında çıkan ve 1701 ile 1714 yılları arasında oldukça uzun süren şiddetli savaşlar sırasında İspanya, Belçi ka, Lüksemburg, Milano, Napoli, Sardunya ve Minorka adaları ve Cebelitarık boğazı gibi ele geçirdiği toprakları kaybetmeye başlamış, tüm hızıyla devam eden savaşlar sırasında İngiliz kra liçesi Anne'in özel savaşı olarak bilinen çarpışmalarda Kuzey ve Güney Amerika'ya ait topraklar Florida, Kanada, Güney Caro-lina, Massachusetts, Nevvfoundland, Hudson Körfezi ve St Kitts, İspanyollardan alınarak İngilizlerin eline geçmiştir.
----------
Danimarka İmparatorluğu
Diğer imparatorluklar gibi Danimarka imparatorluğu da toprak larını genişletmek için.çeşitli ticaret kanalları aramış ve bunun için gücünü kullanmıştır. Bu doğrultuda ilkin 1602 yılında kuru lan Dutch East İndia Company (Danimarka ve Doğu Hindistan Kuruluşu) Danimarka'ya 21 yıl boyunca vergi ödemeksizin Asya ülkeleri üzerinde tek başına hakimiyet kurup, kolonisi olarak yönetme hakkı tanımış, böylece temeli oldukça güçlü bir Danimarka İmparatorluğu kurulmasına zemin hazırlamıştır. 1669 yılından itibaren en şaşalı dönemini yaşayan Danimarka impa ratorluğu 50.000 işçi, 10.000 asker, 150 ticaret gemisi ve 40 savaş kalyonunun sahibi olarak, dünya çapında en geniş özel mülkiyete sahip yegane imparatorluk unvanına kavuşmuştur. Dutch East India Company'den sonra 1798 yılında Endonezya, Sri Lanka, Tobago, Surinam, 1815-30 yılları arasında Belçika, Güney Afrika'nın Cape bölgesi, Malezya'nın ve Brezilya'nın bir bölümü, New York ve Arnavutluk ile ticaret yapmaya başlamış olan Danimarka, bu yoğun ticareti başkenti Amsterdam'dan ba şarıyla yöneterek yirminci yüzyıla kadar kontrolü altında tutma yı başarmıştır. 1 624 yılında Arnavutluk ve Kuzey Amerika'da 30 aileden oluşan bir Danimarka kolonisi kurulmuş ve koloninin valisi olan Peter Minuet, kısa süre sonra kızılderililerin yaşadığı bir adayı satın alarak özel mülkiyetine geçirmiş ve ona New Amsterdam (Yeni Amsterdam) adını vermiştir. Burası günümüz de Manhattan olarak bilinmektedir.
----------
Portekiz İmparatorluğu
Portekiz imparatorluğu 1394-1460 yılları arasında yaşamış Henry the Navigator'un Fas'taki Ceuta'yu İspanyolların elinden alarak burada bir imparatorluk kurmasıyla başlamıştır. İmparatorluğun sınırlarını genişletmek ve daha fazla maddi kaynak sağlamak amacıyla Portekiz tüm enerjisini altın, baharat ve köle ticaretine vermiş, Afrika, Uzak Doğu, Çin ve Hindistan'da ko loniler kurmuştur. Bu doğrultuda ilkin 1500 yılında Brezilya'yı keşfeden Portekizli kaşif Pedro Cabral (1467-1520) burayı 1530 yılında Portekiz kolonisi olarak ele geçirmiş ve Brezilya 1822 yılında bağımsızlığını ilan edene dek kontrolünü elinde tutmuş tur. Portekiz en son 1999 yılında ele geçirdiği deniz aşırı ticaret merkezi olan Macau'yu Çin'e kaptırmıştır.
----------
Fransa İmparatorluğu
On altıncı yüzyıl başlarında Portekiz ve İspanya İmparatorluk larına tamahkarlıkla gözlerini diken Fransızların deniz aşırı yönde ilk hedefleri 1491-1557 yılları arasında yaşamış Jacques Cartier'in 1534 yılında keşfettiği bugünkü Kanada'da St Lawren-ce nehri civarındaki bölgedir. Burayı topraklarına katarak New France (Yeni Fransa) ve adanın üzerinde yüksek bir tepe oluştu ran Mount Royal körfezine de Mont Real adını vermiştir. Burası günümüzde Montreal olarak bilinmektedir. Bu doğrultuda ilkin Kanada'yı sınırları içine alan Fransa İmparatorluğu, daha sonra aynı kalkan üzerinde yer alan Büyük Göller çevresinden başla yarak Ohio ve Mississipi nehrinin aşağısına kadar uzanan ge niş bölgeyi ve 1682 yılında kral XIV'üncü Louis zamanında ele geçirilmesinin ardından kralın adjndan esinlenerek Lousiana adını verdiği bölgeyi eline geçirmiş, ancak 1763 yılında Lousi ana dışında tüm bölge İngilizlerin eline geçmiş ve 1664 yılında kurulan French East India Company, 1 769 yılında büyük maddi skandallarla sarsılarak çözülmeye başlamıştır. Nitekim kıtanın ortasındaki uçsuz bucaksız arazi 1803 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne satılmış ve tarihte Lousiana Purchase (Lousiana Satışı) olarak bilinmektedir. Amerika kıtasına ait olmasına rağ men, onlardan alıp tekrar Amerika'ya satışa.sunan Fransa'nın teklif ettiği fiyat dönümü 3 cent'ten 11.250.000 $ olmuştur. Öte yandan iki ayrı Fransa imparatorluğundan ilki Fransız senato su tarafından seçimle yönetime getirilmiş ve 1769-1821 yılları arasında hüküm sürmüş imparator Napolyon Bonaparte döne mine ait olup 1804 yılında kurulmuştur, ancak 1792 yılına ka dar Fransa'nın kazandığı tüm toprakları kaybeden Napolyon, 30 Mart 1814 yılında kendi isteğiyle görevinden feragat etmiş tir. İkinci imparatorluk 1808-73 yılları arasında hüküm sürmüş IM'üncü Napolyon dönemini kapsamakta olup halk seçimiyle başa geçmiş ilk imparatordur. Onun döneminde Fransa, İtalya, Avusturya, Suriye, Vietnam ve Çin'de bazı bölgeleri ele geçir miştir. Fransa Afrika'daki son kolonisi Cezayir'i 1950-1960 yıl ları arasında çıkan kanlı savaşlar sonucunda geri vermiştir.
----------
Alman İmparatorluğu
Alman İmparatorluğu tarihte en kısa süren imparatorluk ola rak bilinmektedir. 1815-98 yılları arasında hüküm sürmüş ilk imparator Otto von Bismarck 1862-73 yılları arasında Prus ya başbakanlığına atanmış yanı sıra 1871-90 yılları arasında Almanya'nın ilk şansölyeliğini yapmıştır. Almanya 1864 yılın da Danimarka'ya karşı Avusturya ile birleşmiş ve 1866 yılında Kuzey Almanya Konfederasyonunu oluşturmuştur. Fransız-Rus savaşında Fransızları yenen Prusya kralı l'i.nci VVilhelm'in impa ratorluğunu ilan etmesinin akabinde kurulmuş olan imparator luk 18 Ocak 1871 yılında Versailles'da resmen ilan edilmiş ve l'inci VVilhelm aynı zamanda Almanya'nın topraklarına katmış olduğu Togo, Kamerun ve bugün Namibya olarak bilinen Doğu ve Güney Afrika'nın da imparatoru olmuştur. 1890 yılında Bismarck'm emekliye ayrılmasından sonra Almanya'nın Birinci dünya savaşında yenilmesinin ardından imparatorluk 1918 yı lında bütün topraklarını kaybetmiştir.
----------
Habsburg İmparatorluğu
Hapsburg olarak da bilinen Habsburg, bugünkü İsviçre toprak ları üzerinde 1526-27 yılları arasında Hırvatistan, Macaristan ve Bohemya krallıklarının kurduğu Alp "Devletleri Birliğinin (Union of Alpine) temelini attığı bir imparatorluktur. Giderek genişleyen imparatorluk Birinci Dünya Savaşı sırasında çözül meye başlamış ve 1918 yılında savaşın sona ermesiyle birlikte yok olmuştur.
----------
İngiltere İmparatorluğu
İngiltere İmparatorluğu ilkin 1566-1625 yılları arasında hüküm sürmüş kral l'inci James'in İngiltere, İrlanda, İskoçya ve Gal-ler üzerinde hakimiyet kurduğu monarşi idaresiyle başlamış, daha sonra 1707 yılında diğerlerini içine alarak sadece İngil tere ve İskoçya'nın birleşmesiyle imparatorluğun temel yapı sı oluşturulmuştur. Sonraki yıllarda İngiliz Milletler Topluluğu {Commonwealth) adı altında giderek gelişen imparatorluk iki ayrı dönemi kapsamaktadır. Birincisi kişisel girişimler ve fetihler dönemidir. Bu doğrultuda ilki 1555 yılında kurulmuş Muscovy Company gibi bazı özel kuruluşların sponsorluğunda deniz aşı rı diyarlar ve yeni topraklar keşfedilerek, ingiltere topraklarına katılmasını amaçlayan, böylece koloniler devrini başlatan im paratorluktur. Bu ilk imparatorluk Amerikan Bağımsızlık savaş ları sonunda (1 775-83) etkinliğini kaybetmiştir. İkinci impara torluk ise bir anlamda ilkinin devamı olup aynı konuda daha büyük hedefleri amaçlamış ve 1760 ile 1770 yılları arasında hüküm sürmüştür. Bu doğrultuda ilkin Kaptan Cook'un (1728-79) Avustralya ve Yeni Zelanda'ya yaptığı geziler sonucunda bu raların ingiltere topraklarına katılmasıyla başlamış, daha sonra Robert Clive'ın (1 725-74} Hindistan'ı fethederek 1763 yılında İngiltere'ye kazandırmasıyla giderek genişlemiş ve ardı ardına
yapılan fetihlerle o yıllarda İngiltere'nin nüfusu dünya nüfusu nun %25'ini kapsamıştır. Bu yüzden "Üzerinde Güneş Batma yan İmparatorluk" unvanıyla anılan İngiltere, 1931 yılında her birine eşit hak ve hürriyetler tanıyarak kendi yönetimi altında topladığı tüm koloni devletlerini İngiliz Milletler Topluluğu (The British Commonvvealth of Nations) adı altında birleştirmiştir. Ancak imparatorluk ilkin Hindistan daha sonra Pakistan ve bazı Afrika uluslarının bağımsızlığını ilan etmesiyle giderek çözül meye başlamış ve yaklaşık 40 yıl süren koloni imparatorluğu son bulmuştur.
----------
Bunun nedeninin İkinci Dünya Savaşı sırasında tarihte D Day olarak bilinen 6 Haziran 1944'te Amerikan donanmasının Fransa kı yılarına yaptığı Normandiya Çıkarmasında İngiltere'nin aylar öncesinden gizlice Amerika ile işbirliği içinde olmasından, ve Fransa'nın o tarihten beri İngiltere'den nefret etmesinden kay naklandığı tahmin edilmektedir.
----------
Sovyetler Birliği
Sovyetler Birliği, ilki 24-29 Şubat, ikincisi 24-25 Ekim olmak üzere 1917 yılında gerçekleşen Rus Devrimlerini takiben kurul muştur. Çar II. Nicholas'ı (1 868-191 8) devirmeyi amaçlayan ilk devrim Geçici Hükümetin kurulmasıyla sonuçlanmış, hemen ardından gelen ikinci devrim ise, işçi ve köylü sınıfının kurduğu Bolşevik Partisinin, Sovyet rejimine karşı ayaklanmasıyla ger çekleşen ve tarihteki en kanlı devrimlerden biri olarak bilinen Bolşevik devriminin sonunda yeni bir Sovyet Hükümeti kurul masıyla sonuçlanmıştır. Bu doğrultuda oldukça geniş bir alana hükmeden Rusya'nın sınırları içinde Ermenistan, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Estonya, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Le-tonya, Litvanya, Moldova, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna ve Özbekistan yer alarak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ni oluşturmuşlardır. 1956 yılında Sovyet tanklarının Macaristan'a girmesinin ardından onlarla aynı kaderi 1968 yılında Çekos lovakya da paylaşmış, ardından 1980 yılında son kurban Af ganistan olmuştur. Sovyet İmparatorluğu 1985 yılında başkan Mikhail Gorbachev'in isteyen devletlerin birlikten ayrılmasına yönelik yaptığı reformla giderek çözülmeye başlamış, bu doğ rultuda 1987 yılında ilk talep Estonya'dan gelmiş, onu diğerleri takip etmiş ve her birinin kendi içinde bağımsız otonom dev letler halinde ayrıldığı birlik 1992 yılı Ocak ayında tamamen dağılmıştır.
----------
Amerika Birleşik Devletleri
Geleneksel anlamda düşünüldüğünde, Birleşmiş Milletler İm paratorluğu demenin yerinde olacağı Amerika Birleşik Dev letleri (ABD) bünyesine dahil ettiği değişik kültürden milletler sayesinde, gerek ekonomik gerekse kültürel anlamda gücünü büyük ölçüde arttırmıştır. Bu doğrultuda 1776 yılında ilkin 13 ayrı yönetim bölgesinden oluşan ve dünyanın her yerinden va tandaşlığına kabul ederek eşit hak ve hürriyetler tanıdığı insan larla özgürlükler ülkesi denilen ABD, giderek artan nüfusuyla yönetim sınırlarını genişletmiş ve şu anda 51 eyalete ulaşmış tır. Bunların içinde 1803 yılında Fransa'dan parayla geri aldığı Lou'siana, 1867 yılında Rusya'dan aldığı Alaska, 1848 yılında Meksika'dan aldığı Kaliforniya, 1845 yılında yine Meksika'dan aldığı Teksas, Güneyle birbirinden ayrılan Kuzey Amerika'nın en yoğun yerleşim bölgeleri olan belli başlı eyaletleridir. Havai ise Amerikan hükümetinin maddi açıdan yardımına muhtaç ol duğu için gönüllü olarak birliğe katılmak istemiştir. Bugün çok uluslu birleşik devlet girişimini başarıyla devam ettirebilen dün yadaki tek ülke ve kıta durumundaki ABD, bu gücü sayesinde dünyanın polisi konumuna gelmiştir, 1925 doğumlu Amerikalı yazar Göre Vidal'a göre bu ilk ve sondur.
----------
Mafya
Dünyadaki en büyük suç Örgütü olarak bilinen Mafya, ilkin orta çağda Sicilya'da organize olmuş bir gizli örgüt olup, Saracen, Norman ve İspanyol yönetimlerinin acımasız ceza sistemini kendisine örnek almıştır. Latince Mafîe kelimesinden türemiş olan Mafya, orta çağda toprak sahiplerinin arazilerini korumak için kiraladığı küçük özel ordu anlamına gelmektedir. Zamanla patronlarından kazandıkları paralarla giderek güçlenip genişle miş ve kendi kendilerinin patronları olmuşlardır. Önceleri üye lerinin haklarını korumak amacıyla çalışmaya başlayan örgüt, giderek kanunsuz cinayetler işleyerek bunu kendilerinin işledi ğine dair bir işaret bırakmaya başlamışlar, ancak parmak iziyle suçluların tespit edilmesinin keşfedilmesinin ardından yakala narak başarısızlığa uğramışlardır. Bir süre sonra hükümetlerin çıkarları doğrultusunda piyon olarak kullandığı mafya örgütü, nitekim İtalya'da diktatör Mussolini döneminde muhalif siyâsi örgüt yetkililerine gözdağı vererek, onları sindirmek amacıyla kullanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra endüstriyel alana da giren Mafya, sonunda Amerika'da başlı başına dokunulmaz lığı olan bir imparatorluk haline gelmiştir. Bu doğrultuda ilk kez Godfather (Mafya Babası) Lucky (Şanslı) lakabıyla anılan Lu-ciano (1896-1962) çocukluk arkadaşları Meyer Lansky (1902-83) ve Bugsy Siegel (1906-47) ile birlikte ilkin 1934 yılında Amerika'da Ulusal Suç Sendikasını kurmuşlardır. Yaralı yüz olarak bilinen Al Capone ise dünyadaki ilk ünlü gangster olup, Amerika'daki ilk mafya örgütü lideridir, cezalandırma konusun da hiçbir politik eğilimi olmadığını ileri sürmesine rağmen Sicil ya asıllı olduğu için kendisine pek güven duyulmamıştır.
----------
İlk Klu Kux Klan örgütü altı üyeden oluşmaktadır, ilkin 1865 yılı Noel günü Amerika'nın Tenessee eyaletine bağlı Pulaski'de buluşan altı genç, sadece gözlerini açıkta bırakacak şekilde başlarına geçirdikleri kukuletalarla kendilerinden esrarengiz kişiler olarak kuşku duyulmasını, bu sayede kendi aralarında eğlenmeyi amaçlamışlardır, ancak 1 866 yılında Amerikan iç sa vaşının çıkmasıyla farklı bir yöne sapıp giderek genişlemişler ve sonunda yaklaşık 4.000.000 köle zenciden oluşan üyeleriy le beyazlara karşı ayaklanarak Tennessee eyaleti boyunca terör estirip vahşi cinayetler işleyen bir suç örgütüne dönüşmüşlerdir. 1867 yılında Grand VVizard, Büyük Büyücü adı verilen liderle ri öncülüğünde en yüksekten en düşüğe doğru rütbeler verilen üyeleriyle büyük bir terör örgütü oluşturmuşlardır. Bu doğrultu da' General Nathan Forrest (1821-77) ve General Robert E. Lee (1807-70) ile Grand Dragon, Titan, Giant, Grand Cyclops ve Ghoul gibi orijinal adlar verdikleri bazı düşük rütbeli subaylar dan oluşan ve 1868 yılında 1,300 kişiyi öldürmekle suçlanan Örgüt 1 869 yılında çökertilmiştir.
İkinci Klu Klux Klan örgütü 1915 yılında geçirdiği araba kazasından dolayı uzun süre hastanede yat tığı sırada planladığı ve iyileştikten sonra bu planını gerçekleştirmek üzere harekete geçen VVİlliam J. Simmons tarafından kurulmuştur. Simmons'un seyrettiği The Birth of Nation (Bir Ulusun Doğuşu) adlı filmden büyük ölçüde et kilendiği ileri sürülmektedir. İlkin 25 Kasımda Amerika'nın Georgia eyaletine bağlı Atlanta'da ellerinde meşalelerle görülmüş olan bu ikinci KKK örgütü diğerine nazaran çok daha sinsi hareket etmiş ve ırkçılığa karşıt gösteri kisvesi altında milyonlarca insanı katletmişlerdir. Ör gütün 2005 yılında halen yaklaşık 2500 üyesi olduğu ileri sürülmektedir.
----------
M.Ö. 1700 yılı civarında Babil kralı Hammurabi suçlulara yirmi beş farklı ceza yöntemi uygulamıştır ama arala rında ölüm cezası bulunmamaktadır.
----------
Naziler geliştirdikleri T4 Ötenazi Programı doğrultusunda toplama kamplarındaki doktorlara dağıttıkları Phenol'ün esirle re yüksek dozda enjekte edilmesini emir vererek, 1940 yılında milyonlarca insanı bu yolla toplu olarak öldürmüşlerdir.
----------
Elektrikli Sandalye
İlk elektrikli sandalyede öldürme fikri 1881 yılında Amerikalı diş hekimi Albert Southvvick tarafından üretilmiştir. Southvvick korkudan aşırı içki içen bir hastasının yanlışlıkla jeneratöre do-kunmasıyla ölmesi sonucu, bunun mümkün olduğuna şahit ol muştur.
----------
Boyun Vurma
Hıristiyanların kutsal kitabı İncil'de bir suçlunun birçok değişik yöntemle öl.dürülebileceği ama boyun vurmanın en geçerli yol olduğundan söz edilmektedir. Yunanlı ve Romalılar ise boyun vurmanın onur kırıcı bir usul olduğunu ileri sürmüşlerdir. Bu yüzden özellikle Romalılar suçluların boynunu vurmak yerine çarmıha gererek öldürmeyi tercih etmişlerdir.
----------
Giyotin
İlk kez 1792 yılında Fransa'da Joseph Ignace Cuillotin (1738-1814) tarafından icat edildiği bilinen giyotin, özellikle Fransız ihtilali sonrasında yargılanan siyasi suçluların acı duymadan başlarının kesilmesi için kullanılmıştır. Baltayla birkaç kez vu rularak vahşice uygulanan boyun vurma cezasına oranla çok daha seri ve acısız bir yöntem olan ilk giyotinle idam 1 792 yılı Nisan ayında Nicholas Jacques Pelletieradlı bir eşkıyanın öl dürülmesiyle gerçekleştirilmiş ve oldukça kalabalık bir seyirci kitlesinin önünde yapılan infaz sırasında halk diğerlerine ibret olması için şarkı söyleyip dans etmiştir. Fransa kralı XIV'üncü Louis 1 793 yılında Louisette adı verilen özel bir giyotinle idam edilmiştir.
----------
Kurgu Dedektiflik Hikayeleri
Nitekim dünyanın en ünlü kurgu dedektifi olan Sherlock Holmes'un yaratıcısı olan Arthur Conan Doyle {1859-1930) ilkin 1887 yılında yazdığı A Study in Scarlet (Kırmızı Çalışma), adlı kitabında bu karaktere yer vermiş olup, onu yaratmak için Edinburg Üniversitesinde Profesör John Bell ile birlikte yıllarca çalışmıştır. Suç dosyalarını araştırarak gerçek suçlu ve suçluları tespit etme yönünde Court Appeal'ın da kurucusu olan Conan Doyle aynı zamanda Portsmouth Uni ted Futbol Kulübünün de ilk kalecisidir.
George Simenon'un (1903-89) yarattığı dedektif Maigret karakteri, ilkin 1935 yılında yayınlanmıştır. Simenon bir kitabı en fazla bir ay sürecek şekilde çok hızlı yazmasıyla tanınmış tır. Nitekim ünlü korku ve casusluk filmleri yazan ve yönetmen Alfred Hitchcock (1899-1980) bir gün ona telefon etmiş ama sekreteri Simenon'un yeni bir romana başladığı için rahatsız edilmek istemediğini söylemiştir. Bunun üzerine Hitchcock "Bekleye bilirmiyim?" diye sormuştur.
Herkül Rairot, suç ve cinayet üzerine dünyanın ilk ünlü ya zarı olan Agatha Christie tarafından yaratılmış bir karakter olup ilkin The Mysterious Affair at Styles (Esrarengiz İlişkiler Üzerine) adlı 1920 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında hemşire ola rak çalışırken yazdığı kitabında sözünü etmektedir. Miss Jane Marple yine Agatha Christie'nin yarattığı başka bir karakter olup ilkin 1 930 yılında Murder in the Vicarage (Kilisede Cinayet) adlı kitabında ortaya çıkmaktadır.
----------
Albert Einsteirı
Patent çalışması yapan bir büroda memur olarak çalışırken iza fiyet teorisini bulmuş ve kendisine bunun ne demek olduğu so rulduğunda şöyle cevap vermiştir.
"Güzel bir kızla geçirdiğiniz iki saat size bir dakika,
soğuk bir kış günü bir sobanın yanında geçirdiğiniz
bir dakika size iki saat gibi gelebilir. Bu herkese
göre değişen göreceli bir kavramdır. İşte bunun
adına izafiyet denir.'"
ALBERT EINSTEIN
----------
Hipokrat, M.Ö. 460-380 yılları arasında yaşamış olan ünlü Yunan matematikçi, Yunanistan'ın Kos adasında doğmuş ve o güne dek batıl itikatlarla hastaları tedavi eden ada halkının bu inancının tamamen yanlış olduğunu duyurarak kökleşmiş bir tabuyu yıkmıştır. Bu doğrultuda hastalıkları tedavi konusunda yaptığı ilaçlar diğer doktorlara da örnek olmuş ve Hipokrat gide rek tıbbın babası ilan edilmiştir. Doktorların göreve başlamadan önce ettikleri Hipokrat Yemini batı tarafından etik bir kanun ha line dönüştürülerek onun yazdığı şu sözleri içermektedir: "Ben, tanrı Apollo ve Aesculapius'un hastaları tedavi konusunda özel güçleri olduğuna inandığıma ve onların ışığında ilerleyip hasta lıkların teşhis ve tedavilerinde kendi güç ve yeteneklerimi kulla nacağıma, bu yolda dürüstlük ve özveriden hiç sapmayacağıma yemin ederim"
----------
Psikanaliz ilkin Sigmund Freud (1856-1939) öncülüğünde tanınmış bir yöntem olup bu konudaki Studies on Hysteris (His teri Üzerine Çalışmalar) adlı kitabı 1895 yılında, The Interpre-tation of Dreams (Rüya Yorumları) adlı kitabı ise 1899 yılında yayınlanmıştır. Freud her iki kitabında da bilinçaltına yerleşmiş düşüncelerin dışavurum yöntemlerinden söz etmiş ve onun teorisinden yola çıkılarak konuşma yoluyla akıl hastalarının te davisine gidilmiştir. Hastayı hipnotize yoluyla uyutup konuştu rarak bilinç altındaki düşüncelerin öğrenilmesi doğrultusunda hastalığın nedenine inilmekle birlikte aynı zamanda uzun süre uygulanan bu kürle iyileşmeleri de sağlanmıştır. Bu modern ve kesin sonuç veren yöntemden önce akıl hastalarına soğuk su dökmek, günlerce karanlık odada tutmak, tekerlekli sandalyede hızla döndürmek gibi iptidai olarak nitelendirilen uzun süreli şok tedavileri uygulanmış ancak hiçbir hastanın ya da kurbanın bu süreç içinde iyileşme belirtisi göstermediği gözlenmiştir.
----------
Kullananı tarafından kumanda edilerek tam hedef alınan yere indirilen ilk paraşüt denemesi 1960lı yılların sonlarında başlayan Vietnam savaşıyla gerçekleştirilmiş ve gerek üretimin de gerekse kullanımında büyük bir gelişme kaydedilmiştir. Bu doğrultuda pilotlar uçakları düşman sahasına düşmeden para şütle atlayarak kendi saflarında kalma şansı yakalamışlar, her şeyden öte hayatta kalmışlardır.
----------
SONAR (Sound Navigation and Ranging) ve
ASDIC (Anti-submarine detection investigation committee)
Sonar ve Asdic her ikisi de başta denizaltı olmak üzere suyun al tında giden cisim ve cisimleri ses dalgaları vasıtasıyla tespit edip yok etmek amacıyla kurulmuş eşamaçlı sistemle çalışan cihaz lardır, özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında Sonar Amerika'da Asdic ise İngiltere'de gelişme kaydetmiştir.
----------
Bekaret Kemeri
Bekaret kemeri genellikle orta çağda evli ve nişanlı kadınların evlilik dışı cinsel ilişkiye girmesini engellemek amacıyla taktığı bir tür kilitli cinsel organ koruyucusu olup özellikle kocaları Haçlı Seferlerine giden kadınların onların yokluğunda taktığı oldukça rahatsızlık verici ve çağdışı bir kemerdir.
----------
LATİNCE
"Eğer Romalılar her şeyden önce kendilerini
Latince öğrenmeye zorunlu tutmuş olsalardı,
dünyayı fethetmeye asla zamanları kalmayacaktı"
HEINRICH HEİNE (1797-1856)
Ik Avrupa yerlileri dili olan Latince, içinde yaşadığımız mo-Jern dünyada aşk ve romantizm dili olarak bilinen İtalyanca, Fransızca ve İspanyolca'nın kökenini oluşturmaktadır
----------
ENDÜSTRİ DEVRİMİ
Endüstri devriminin anlamını gelişen dünyayla ekonominin gi derek fakirleşmesi doğrultusunda tarım ve sanayide dev adım ların atılmasına ihtiyaç duyularak yeni makineler üretmek, yeni fabrikalar inşa etmek ve bu sayede otomatik iş gücünü devre ye sokmak olarak özetleyebiliriz. Endüstri Devrimi sözü ilkin 1760-1840 yılları arasında ingiliz ekonomi tarihçisi Arnold Toynbee (1889-1975) tarafından sarf edilmiştir.
İngiltere’deki en düstri devrimi altı ana koldan oluşmaktadır.
Demir ve çelik gibi yeni madenler
Buhar ve elektrik gibi yeni enerji kaynakları
Zirai ve endüstriyel anlamda yeni icat edilen makineler
Yeni fabrikalarla tekrar oluşturulan çalışma sistemi
İletişim ve ulaşımda yaşanan gelişmeler
Bilimsel araştırmalar
İngiltere'nin öncülük ettiği endüstri devrimi giderek tüm dünyada benimsenmiş ve başta Avrupa olmak üzere ekonomide büyük gelişmelerin yaşanmasına önayak olmuştur. Buna Rusya ve Japonya ilkin yavaş cevap vermiş ama on dokuzuncu yüz yılın sonlarına doğru halkaya katılarak büyük atılım göstermiş, Amerika ise onu en hızlı kucaklayanlardan biri olup endüstri yelleşmede dev atılımlara imza atmıştır. Çok geçmeden bu dört büyük dev arasında büyük bir rekabet ortamı doğmuş, derken aralarına Almanya ve Fransa'da dahil olmuştur.
İkinci endüstri devrimi kimya, elektrik ve demiryolları ağı üzerine olup 1850 yılında başlamıştır. Ancak bu iki büyük dev rim dünyanın medenileşmesinin yanı sıra fikirlerin değişmesine de neden olmuştur.
----------
KOMÜNİZM
Komünizm doktrini en basit ifadeyle proletarya olarak adlan dırılan işçi sınıfının sömürülmesine karşı çıkma hareketi olup özgürlük ve hakların eşitliği üzerine kuruludur. 1847 yılrnda Frederick Engels (1 820-1 925) bu doğrultuda bir program hazır layarak bunu yandaşlarından oluşan kongreye sunmuş, böylece Komünizm felsefesi ve doktrini topluma yerleşmiştir.
Komünist Manifesto ilkin 1848 yılında Kari Marx (1818-83) ve Frederick Engels tarafından yazılmıştır. Manifestonun temel ilkesi giderek büyüyen fakirliğin nedeninin sadece kapitalist olarak dünyaya gelememe şanssızlığından kaynaklanmadığı, al kış tutarak körüklenen kapitalist düzeninin kaçınılmaz sonucu olduğu ve zenginin daha zengin, fakirin ise daha fakirleşmesine neden olan bu düzenin yok edilmesine dayanmaktadır.
İlk Bolşevik lider Vladimir llyich Lenin (1870-1924) olup asıl adı Ulyanov olan liderin Komünizm ve Marxizm doğrultu sundaki fikirleri 1 91 7 yılında Bolşevik Devrimini hazırlamış, bu doğrultuda çarlık rejimi yıkılmış ve Rusya dünyanın ilk komü nist devleti olmuştur. Ancak tıpkı 2000 yıldır süregelen kapita lizme dayalı demokrasilerde olduğu gibi komünizm de bîr süre sonra diktatörlüğe dönüşmüş ve başta Çin, Küba ve Kuzey Kore olmak üzere bu doktrini halka zorla kabul ettirmek adına tek bir diktatörün tekeline girmiştir.
Özellikle gücü nün zirvesine çıktığı 1930'lu yıllardan 1980'li yılların sonuna dek egemenliğini sürdürmüş ve bu süre içinde dünya nüfusunun yarısından çoğu komünizmle yönetilerek büyümeye yönelik po litik fikirler de komünizmle aynı paralelde seyretmiştir. 1980'li yılların ortasında İngiliz ve Amerikan hükümetleri İngiltere Baş bakanı Margaret Thatcher (1935) ve-Ame rikan Başkanı Ronald Rea-gan (1911-2004) Sovyetlere karşı olarak özgürlük ve ekono minin gelişmesi doğrultusunda sert bir kar şı tutum sergilemişler ve başkan Reagan Sovyetleri hak ve özgürlükler için savaşan bir imparatorluk değil, kötülükler saçan şeytani bir imparatorluk olarak ilan etmiş tir. Beklentileri gerçekleşmeyip Komünist rejimde aradığını bulamayan Avrupa'nın onlara destek vermesiyle sıkışan Rusya, bu durumda çark ede rek kendisine yeni bir yol çizmek zorunda kalmış ve o dönemin Rusya başkanı aynı zamanda son başkan olan Mikhail Gorba-chev (1931) Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğini bozarak Rusya'da kapitalizm ve demokrasinin yeni formasyonunun ku rulmasına önayak olarak isteyen devletin Sovyetler Birliği çatısı altından ayrılabileceğini duyurmuştur. Bu yeni süreç 1980'lerin sonunda başlayıp 1990'lara kadar devam etmiş, sonunda ilkin 1991 yılında topluluktan kopmalar başlamıştır. Aynı paralelde dünyada da komünizm karşıtı propagandalar başlamış ve 2006 yılında Çin, Kuzey Kore, Küba, Laos ve Vietnam gibi komünist rejimle idare edilen ülkeler dışında komünizm dünya nüfusu üzerinde % 20 oranında etkisini kaybetmiştir.
----------
Tüketimcilik
''Tüketiciye moron gözüyle bakmayın, o kişi sizin karınız" DAVIDOGİLVY (1911-99) (Reklam Firması sahibi)
Genç Amerikalı bir avukat olan Ralph Nader (1934) tarafından yazılıp 1965 yılında yayınlanan Unsafe atany Speed - the De-signed in Dangers of American Automobile (Önüne geçilmeyen Güvensiz Hız Araçları- Tehlikeli dizaynda üretilmiş Amerikan Otomobilleri) adlı kitabı büyük ses getirmiş olup aleni suçla malarla doludur. Nader kitabında 1950 ve 60'lı yıllarda yüzler ce gencin yeni üretilen aşırı hız motoruyla ünlü motosiklet ve arabalarla yaptıkları kazalar sonucu hayatını kaybettiğini dile getirmiş ve sonu ölümle biten bu gereksiz merakın acilen önüne geçilmesini talep ederek dışı renkli ve muhteşem albeniye sahip içi ise hızlı motoruyla tamamen tuzak olan araçlara toplumun bakış açısının değişmesi için ne gerekliyse yapılması gerektiği ni söylemiştir. Nader ayrıca büyük araba üreticilerinin haklarında açılan davalara dünya çapında güvenli araç ürettiklerini iddia ederek karşı koymalarını abesle iştigal olarak yorumlamış ve gereksiz yere Amerikan hükümetinin zamanını çalıp para kazanmak uğruna zorla karşı lobi oluşturma çabası içinde ol duklarını söyleyerek onları ağır bir dille suçlamıştır. Kitabındaki bu ağır sözlerin baskıcı etkisiyle araba üretimi ne yazık ki dur durulmamış ama en azından Amerika ve Avrupa'da aşırı hıza karşın emniyet kemeri takma zorunluluğu gelmiştir. Daha sonra geniş tabanlı yola yapışan lastik ve hava yastığı da gündeme gelmiş ve sonuçta Nader'in suçlamaları endüstriyi olumlu yön de etkilediği gibi tüketicinin de güçlü haklara sahip olmasını, daha aklı başında düşünüp arabanın motorunun hızından ziya de güvenliğini düşünerek bunu satıcıdan talep etmesine öncü olmuştur. Atlantik okyanusunun iki yanındaki hükümetler ara banın periyodik bakımın yapılıp yapılmadığına dair belgeleyen etiketin ön cama yapıştırılmasını zorunlu kılmış, sonuç olarak Nader'in kitabından önce büyük markaların sahibi olan kuruluş lara gözü. kapalı güven duyulurken, kitaptaki eleştirilerle itibarı düşen bu kuruluşlar toplumun tekrar güvenini kazanmak adına hizaya gelmiştir. Aynı paralelde gelişen tüketici hakları kanun maddesiyle sabitleştirilmiş ve tüketici giderek bilinçlenmiştir. Bu doğrultuda bilinçlenen toplum sadece otomobil değii, yiye cek, içecek, lüks tüketim malları, hava kirliliği, su kirliliği, çevre kirliliği, ormanları ve çevreyi korumak konusunda da harekete geçmiş ve çözürnleyenîıedikleri durumlarda avukatlara başvura rak dava açmışlardır. Nader aynı zamanda reklam sektörüne de kafa tutup tüketicileri tahrik etmek adına halkın yanlış yönlen dirildiğine dair yazılar yazarak duygu sömürüsüyle toplumun kandırıldığına değinmiştir.
----------
Kızıl Haç (Red Cross) ve Kızıl Ay (Red Oescent)
Dunant, 1859 yılında tüm ülkelere bu acıyı yaşamamaları adına uluslar arası bir sağ lık ve yardım birliği kurulmasını talep etmiş ve çok geçmeden fikri kabul edilmişti. Sonuçta bu insancıl yaklaşımıyla 1901 yılında Nobel Barış Ödülü ile ödüllendirilen Dunant'ın ardından 1864 yılında İsviçre ister kendi askeri ister düşmanı askeri olsun fark gözetmeksizin tüm ülkeleri yaralılara yardım etmek amacıyla birlik kurmaya davet etmiş ve bu fikrin hayata geçirilmesine karar verilmişti. Ama 1906 yılında Habsburg imparatorluğu bu birliğin ikiye ayrılmasında ve Hıristiyanların Kızıl Haç, Müslüman ülkele rin ise Kızıl Ay adı altında toplanmasında ısrar etmişti. Bu doğrul tuda kuruluşların beyaz bayrakları üzerine kırmızı olarak Hıristi yanların sembolü olan Haç ve Müslümanların sembolü olan Ay konularak iki ayrı yardım kuruluşu olarak hayata geçirilmişti.
----------
SOĞUK SAVAŞ
Soğuk savaş ilkin 1947 yılında çıkmış olup bu şekilde adlandı rılmasının nedeni, orduların savaş meydanında karşılıklı gelme yip sıcak savaşa hazırlık süreci yaşamaları ve bu süreç zarfında sözle veya ambargo gibi protesto mahiyetindeki karşı tavırla ya da sürtüşmeyi kızıştıracak tarzda bir gecede işgallerle karşı ta rafa dolaylı olarak meydan okumasından kaynaklanmaktadır. Buna en bariz örnek ikinci dünya savaşının sonunda Sovyetler Birliği'nin barışın sağlanması konusunda kuşku uyandıracak çı karcı ve iki yüzlü tavırlarından dolayı Amerika Birleşik devlet lerinin ona karşı takındığı tutumdur. Nitekim Amerika Birleşik devletleri müttefikleriyle birlikte Sovyetler Birliği ve yandaşları na karşı güçlü bir karşı cephe oluşturmuş, bu uzun süren soğuk savaş sürecinin sonunda özellikle Amerikan toplumunda yankı ları yıllar boyu süren ve büyük bir travmaya neden olan Vietnam savaşı olmuştur, sonrasında aynı örnek Angola'da yaşanmış .ve bu iki savaş doğu ile batı kültürleri arasında derin bir uçurum oluşmasına neden olmuştur. Sonuçta 1989 yılında Amerika ve Sovyetler Birliği liderleri anlaşmaya vararak soğuk savaşa res men son vermişlerdir.
----------
Kırmızı Hat
1963 yılında Soğuk Savaşın dorukta yaşandığı dönemde Washington'daki Beyaz Saray ile Moskova'daki Kremlin Sara yı arasında kırmızı bir hat kurulmuştur, buna şimdilerde bili nen adıyla kırmızı telefon denmektedir ama cihaz bildiğimiz anlamda telefon değildir. İlkin 1961 yılında Küba'da yaşanan kriz sırasında kullanılan kırmızı hattın sürekli çalışması sonu cunda neler olduğu sır gibi saklanmış; dünya ancak iki büyük süper güç arasındaki nükleer savaşı soluksuz bir siyasi film izler .gibi seyrederek sonucu beklemiş ve sonunda Amerika ve Sovyet liderleri birbirleriyle yüz yüze gelerek anlaşmaya varmışlardır.
----------
Sterlin Pound
M.S. 928 yılında İngiltere kralı Athelstan (M.S. 895-939) enf lasyonu önlemek amacıyla İngiltere'nin dört bir tarafına yayılmış 30 ayrı türde madeni paranın yerine geçecek tek bir para cinsi basılması yönünde ısrar etmiştir. Bu nedenle İngiltere, Romalılar^ dan sonra tek tip para kullanan ilk ülke olmuştur. Bu doğrultuda sterlin adı verilen bir pound 16 truva onsuna tekabül etmektedir ve saf gümüşten yapılmıştır. Sembolü eksantrik şekilde bir L harfi ile belirlenen Sterlin pound bu işareti Latince Libra kelimesinin baş harfinden almıştır. Sterlin'in argoda adı Londra'da yankesici anlamına gelen nicker, Türkiye'de ise Kraliçedir.
----------
Amerikan Doları
Amerikan doları İngiltere'nin bağımsız bir para cinsi basması nın akabinde basılmış olup piyasadaki metal para sıkıntısından dolayı ispanyol pezosunun da dolar olarak kullanıldığı dönem de oluşan para karmaşasına son vermiştir. Bu doğrultuda 1792 yılında İngiliz Pounduna eşdeğer olarak ayarlandıktan sonra ilk Amerikan doları 1794 yılında Filadelfiya'da basılmıştır. Dolar adını Çek parası olup ilkin 1519 yılında basılmış olan thaler'dan almış, ancak Tarler olarak okunan kelime Amerikalıların bunu yanlış telaffuz etmesiyle Dolara dönüşmüştür. Sembolü Solarak bilinen Dolar U ile S harflerinin üst üste binmesiyle oluşmuştur, S harfini yatay şekilde düşündüğünüzde iki birbirine bitişik son suzluk ifade eden U harfinden oluştuğu görülmektedir. Daha sonra 5 harfi üzerine 1 harfi konarak dikey şeklinde bugünkü sembole dönüşmüştür ama bu konuda bilinen en az altı teori vardır, dolayısıyla hangisinin doğru olduğu henüz tam olarak bilinmemektedir. Dolar argo olarak Amerika'da erkek geyik, Türkiye'de ise renginden dolayı yeşil olarak adlandırılmaktadır.
----------
ALTIN
Napolyon dönemi savaşlarından sonra ciddi bîr enflasyon krizi yaşanmasının ardından 181 6 yılında piyasadaki fiyatları sabitleş tirmek yönünde büyük deneyim kazanan İngiliz hükümeti bunu tekrar yaşamamak adına külçe altın şeklinde güçlü bir yatırım aracını devreye sokmuş ve kısa sürede bunun tüm dünya tara fından benimsenmesine önayak olmuştur. Nitekim çok geçme den uluslararası para piyasasında denge sağlayan ve kuru doğ rudan etkileyen külçe altın önce 1871 yılında Almanya, 1878 yılında Fransa, 1897 yılında Japonya ve 1900 yılında Amerika tarafından en geçerli yatırım aracı olmuştur. Ancak kısa sürede en başa yerleşen altın madeni para şeklinde de kullanılmaya başlayınca 1933 yılında Amerika başkanı Franklin D. Roosevelt (1822-1945) takı olarak kullanımı dışında altının sadece yatırım amaçlı olarak külçe şeklînde saklanmasını duyurarak madeni para şeklinde kullanımını yasaklamış ve diğerleri de bunu kabul etmiştir.
----------
KAPİTALİZM
Bir diğer adı serbest ekonomi olan kapitalizm bilindiği üzere kaynağını kendi üretip tasarrufunu kendi yönlendiren özel bir ekonomi sistemidir. Bir diğer deyişle kapitalizm, komünist re jimle yönetilen devletlerde olduğu gibi paranın devletin kay nakları elinde tutulup yatırımcıya belirli şartlar dahilinde veril mesinin tam tersine işleyen bir sistemdir. Bu doğrultuda yatı rımcının parasını serbest piyasa ekonomisinin kendisine sağla dığı imkanlarla istediği şekilde çoğaltarak piyasadaki arz talep doğrultusunda yönlendirdiği kapitalizmin tarihçesine bakılacak olursa, oldukça eski olduğu ortaya çıkmaktadır. Nitekim ilkin M.Ö. 1400 yılında piyasada ipotek sisteminin hakim olduğu firavunlar döneminde ve eski Roma'da başlayan kapitalist düzen, batıda Romalıların, orta doğu ve doğuda ise Mısırlıların deniz aşırı ticaretle zenginleşmelerine neden olmuş ve deniz ticare tiyle getirdikleri malları fahiş fiyatlarla başka ülkelere satarak bu alışveriş sırasında tutturabi[diklerine bir fiyat talep etmeleriyle oluşmuştur. Sonuçta piyasa bu arz ve talebe göre ayarlanmış ve özellikle Roma imparatorluğu güç temsilcisi konumuna ge lerek gerek toprak gerekse hazine bakımından uçsuz bucaksız bir imparatorluk haline gelmiştir. Bu durum Roma'mn çöküşüne dek devam etmiş ama on altıncı yüzyılda feodal sistemin yerini alan kapitalizm asla çökmemiştir. Nitekim bugün hâlâ en ge çerli sistem olan serbest piyasa ekonomisi günümüze dek hızı nı kesmeden devam etmiş, özellikle on altıncı ve on sekizinci yüzyıllarda örneğin İngiliz kumaş sanayi bu sayede endüstriyel bir kapitalizmin oluşmasına önayak olmuştur. Bu doğrultuda her ülke elinde geniş talep uyandıracak en değerli hammaddeyi keşfederek üzerine istediği oranda kâr koyup diğer ülkelere sat mış ve elde ettiği gelirle yeni üretimlere geçip ekonomik açıdan büyük gelişme göstermiştir. Sonuçta bir anda çığ gibi büyüdüğü görülen sıcak para her ülkenin ağzını, sulandırarak ardı ardına gelen yeni girişimleri doğurmuş ve serbest piyasa ekonomisiyle aynı paralelde seyreden kapitalizmin temelleri kolay vazgeçile meyecek kadar derin atılmıştır.
----------
Katma Değer Vergisi (Value Added Tax = VAT)
On sekizinci yüzyılda Alman ekonomistler tarafından ortaya atılan Katma Değer Vergisi aslında hem tüketiciyi hem de üreticiyi koru yan çok sağlıklı bir sistemdir. Bu doğrultuda malın cinsine bakıl maksızın pazardaki satış fiyatının üzerine belli bir oranda katma değer vergisi ilave edilmektedir. Fransa bu sistemi 1954 yılında kabul etmiş, onu 1967 yılında Danimarka ve 1968 yılında Almanya takip etmiştir. İngiltere ise bu oranı 1973 yılında yüzde sekiz oranında belirleyerek yürürlüğe sokmuştur. Ancak daha sonra tüm ülkeler için yüzde 17,5 şeklinde sabit şekilde belirlenen oran şu anda tüm dünya tarafından yüzde yirmi şeklinde uygulanmaktadır.
----------
ZERDÜŞTLÜK
Perslerin ana vatanlarının sırasıyla Yunanlılar, Müslümanlar ve Moğolların istilası sırasında yok edilmek iste nen Zerdüstler Hindistan'a kaçarak burada etkinliklerini sürdür meye devam etmiştir. Nitekim bugün hâlâ Hindistan'da mevcut olan Zerdüştierin bu kaçış hikayesinde M.S. sekizinci yüzyılda bugünkü Hindistan'ın Gujarat bölgesinde hüküm süren Şanjan kralı Jadav Rana'ya başvuran topluluğun liderinin ondan sığın ma hakkı istediği anlatılmaktadır. Ancak kral ülkesinin zaten çok kalabalık olduğunu söyleyerek onları almaya yanaşmamıştır. Ona ne kadar kalabalık olduklarını kanıtlamak için bir bardağa lebalep süt doldurmuş ve buna bir damla daha ilave edecek olursa taşacağını göstererek bu isteğini yerine getirmeyeceğini ifade etmiştir. Bunun üzerine Zerdüşt lider süte bir kaşık şeker ilave edip karıştırmış ve krala dönüp "Biz bu sütün içinde şeker olmak istiyoruz, bizi göremeyeceksiniz, size yük olmayacağız, tıpkı sütün içindeki bu şeker gibi eriyip gideceğiz, ama yaşa mınızı tatlandırdığımızı hissedeceksiniz" demiş. Bunun üzerine kral onları sadece kabul etmekle kalmayıp, yerel giysileriyle do laşmalarına ve serbestçe ibadet etmelerine izin vermiş.
----------
İlk Hıristiyan Kilisesi, İsa'nın havarilerinden biri olan Aziz (St) Mark'ın Kudüs'teki evi olup, aynı.zamanda İsa'nın çarmıha geri lerek öldürülmeden bir gece önce havarileriyle birlikte son akşam yemeği yediği yerdir. Bu nedenle Hıristiyanlar her yıl onun öldü ğü gün olan Paskalyada oraya indiğine inanmaktadırlar.
----------
İlk din değiştirerek Hıristiyan olan kişi M.S. 313 yılında doğu Roma imparatoru Konstantin {M.S. 272-337) olup onun Hıristiyanlık dinine dönüşü Roma'nın yükselme devrinin başla masına neden olmakla kalmayıp şehrin Hıristiyanlığın merkezi olmasına da Öncülük etmiştir. O tarihten itibaren Roma kilisesi nin gücü Hıristiyanlık dünyasını doğrudan etkilemiş ve bu etki günümüze dek sürmüştür.
----------
Hıristiyanlık dini tarihinde Büyük Hizipleşme olarak bili nen dini bölünme ilkin M.S. 1054 yılında gerçekleşmiş olup batı kanadı Katolikliği, doğu kanadı ise Ortodoksluğu seçmiştir.
Bu doğrultuda batı kanadının dini lideri Papa, doğu kanadının Patrik olup, batının merkezi Roma, doğunun merkezi ise o de virde Konstantinople olarak bilinen bugünkü İstanbul'dur. Her iki lider de kendi yönetimiyle sınırlı bölgede oldukça güçlü ve saygındır ve aradaki sürtüşmeleri yok etme görevi üstlenmişler dir ama bu hizipleşme hiçbir zaman bitmemiştir.
Noel günü anlamına gelen chrîstmas
Katolik dininin lideri olan Papa aynı zamanda merkezi Roma olan batı Hıristiyanlığının da tek temsilcisi olup Latince baba an lamına gelmektedir. Onuncu yüzyıldan itibaren aynı zamanda Romanın başpiskoposu olan Papa'nın
----------
O tarihten itibaren eskisinin ölümünün ardın dan 15 gün içinde yeni papanın seçimle göreve geleceği karara bağlanmıştır. Bu 15 günlük süre, dünyadaki tüm Katolik kilisesi kardinallerinin Roma'ya gelerek onunla tanıştırılma süresidir.
----------
Protestanlar
On altıncı yüzyılda gerçekleşen din reformuyla birlikte Roma'nm koyu Katolik yönetimine ve mutlak gücüne karşı bir hareketin baş laması doğrultusunda kurulan Protestanlık, adından da anlaşılacağı üzere bir anlamda Hıristiyan dininin katı kurallarını kanunlaştıran Roma Katolik Kilisesi yönetimini protesto etmek anlamına gelmek teydi. Nitekim Katolik dininden olmayanlara karşı Roma'nın uy guladığı vahşi ve insanlık dışı yöntemleri protesto etmek amacıyla Protestan kanadın kurucusu olan ünlü Alman din adamı ve teolo gu Martin Luther (1d83-1546) kendi yazdığı 95 maddeden oluşan İnsan Haklan Bildirgesini VVittenberg kilisesinin ana kapısına çivi lemiş ve bu cesur girişimi oldukça ses getirmişti. Bir Augustine rahibi olan Luther bu bildirgeden sonra büyük bir Protestanlık hareketinin oluşmasının yanı sıra Lutherian adı altında yeni bir Protestan mezhebinin de doğmasına ön ayak olmakla kalmayıp 1525 yılında evlenerek böylece rahiplerin ve din adamlarının evlenemeyeceği şeklinde Katolik dinine zorla yerleştirilmiş bir tabuyu da yıkmıştır. Dindeki bu reform hareketi çok geçmeden Protestanlığın Roma Katolik Kilisesinden ayrılıp başlı başına bir mezhep olarak kabul edilmesine neden olmuştur.
----------
İngiltere'de Kilise
İngiltere'de Hıristiyanlık ilk kez Roma Katolik Kilisesinden ay rılarak başlı başına bir mezhep olan Protestanlığın doğusuyla paralel seyretmiştir.
İngiltere'deki ilk kilise Anglikan Birliği tarafından on altıncı yüz yılda kral Vlll'inci Henry döneminde kurulmuş ve ilk Katolik din kuralını kral Henry yıkmıştır. Nitekim PapaVlI'inci Clement onaylamadığı halde onun onayını beklemeksizin Aragon'lu Cat-herine ile evlenen kral, böylece Papayı dinlemediğini göstererek ona karşı gelmiştir. Bunu takiben gelişen bağımsız parlamento harekatıyla 1534 yılında kral Henry İngiltere kilisesinin başına getirilmiş ve böylece Papanın gücü reddedilmiştir. Aynı parla mento 1534 yılında başka bir ilke imza atarak kralın Aragon'lu Catherine ile evliliğini feshedip Anne Boleyn ile evlenmesini onaylamıştır.
----------
Yunan Ortodokslar
Yunan Ortodoks dini daha ziyade Hıristiyanlığın doğu kanadı nın tercihi olup aynı zamanda dine sonradan katılan bir mez heptir ve şu anda dünyada yaklaşık 10.000.000 kişi Ortodoks olarak anılmaktadır. 1821 ile 1832 yılları arasında yapılan Yu nan Bağımsızlık Savaşlarından sonra bağımsız bir Yunan Kili sesi kurulması yönünde Doğu Ortodoks Komünyonu Patrikliği ile görüşmeler başlatılmış ve bunun sonucunda Rus imparatoru Peter the Creat'in {Büyük Pedro) tarafından 1 850 yılında ilk Rus Ortodoks Kilisesi kurularak tüm dünyaca bağımsızlığı resmen tanınmıştır.
----------
MORMON İZM
Mormon izm kökeni Hıristiyanlığı baz alan bir tarikat dini olüp: İsa'dan ziyade kıyamet gününden önce dünyaya gelecek son Mesih'e ve bu süre içinde dine öncülük edecek modern Mesih'lere inananların dinidir.
Bugün Katolik Hıristiyan aleminin temel inancı olan kutsal üçlüyü reddetmeleri, bu çok önemli noktada onlardan tamamen ayrıldıklarını göstermekle birlikte bu dine tamamen aykırı başkaca inançları nedeniyle aslında Hıristiyan gibi görünmelerine rağmen pek de ilgileri olmadığı açıkça or taya çıkmaktadır. Nitekim Mormonlar çay, kahve, sigara gibi tiryakilik yapan içecekleri kullanmamalarına rağmen tüm tek tanrılı dinlerde yasak ve günah olduğu halde içki ve uyuşturu cu kullanmayı serbest bırakmışlardır. Belki de bu derece katı kuralları olmayışı nedeniyle bugün çok sayıda taraftar toplayan Mormonizm, bu doğrultuda Roma Katolik Kilisesinden tama men ayrılmış ve çoğunluğun ikamet ettiği Salt Lake City dinin merkezi olmuştur.
----------
MOON TARİKATI
Asıl adı Yung Myung Moon (1920) olup topluluk içinde Saygı değer Sun Moon olarak anılan kişi tarafından ilkin 1954 yılında Güney Kore'de kurulan Moon Tarikatı aslında Katolik ve Protes tan olarak ikiye ayrılan Hıristiyanlık dinini tek bir kilise çatısı altında toplamak gibi iyi. niyetli bir görüşe sahip gibi görünse de bu yaklaşımıyla çok sayıda taraftar toplamasına rağmen ken disine ait belli bir felsefesi olmayan göstermelik bir tarikattı. Nitekim 1945 yılında Tarikatın Prensipleri adı altında yazdığı kitaba bakıldığında, çoğunun Hıristiyan dini öğretisine dayalı çalıntı bilgilerden oluştuğu hatta bazılarının uydurulmuş oldu ğu anlaşılmaktadır.
Bir süre hapis yatan Moon 1971 yılında.serbest kaldığında Amerika'ya kaça rak orada Moon Tarikatını kurmuş ve çok sayıda taraftar topla mıştı. Nitekim Washington Times'a göre devletin en üst kademe memurundan sayılı işadamlarına kadar taraftarı vardı.
----------
Ay'ın yüzeyine hiç kimse İnmedi. Bu ise 1 995 yılında Time magazinin verdiği haber olup başlığı bu şekilde atılmış haberin altında Amerikan halkının yüzde 6'sının aya kimsenin indiğine inanmadığı yazılıdır. Nitekim onunla aynı fikirde olan Fox TV, 23 Şubat 2001 yılında yayınladığı bîr programda bugüne dek Ay'a kimsenin ayak basmayı başaramadığı ve herkesin kandırıl dığı yolundadır. Halka aya iniş olarak gösterilen sahnelerin hep si stüdyoda ileri teknikle hazırlanmış bir filmden ibarettir. Bu komplo teorisinin oluşturulmasına neden ise Ay'a iniş hakkında yayınlanan haberde arka planda birtakım gölgelerin oluşması ve Amerikan bayrağının rüzgarda dalgalanmasıdır, işin ilginç tarafı bu komplo teorisi ve suçlamalara NASA'nın hiçbir şekilde' cevap vermemiş olmasıdır. NASA'nın bu davranışı sürpriz ola rak kabul edilmiş ve sessiz kalışı komplo teorisini haklı duruma geçirmiştir.
----------
İlk elektrikli lokomotif, motoru bir elektrik kablosuyla güç lendirilmiş olup ilkin 1879 yılında Berlin'de denenmiştir. Üç beygir gücünden oluşan bir elektrik motoruyla çalışan ve yolcu larını 300 metre uzağa götürebilmeyi başaran tren Alman Werner von Siemens (181 6-92) tarafından üretilmiş, böylece Alman endüstrisi elektrikli araçların öncüsü olmuştur.
----------
Manyetik Güçle Çalışan Trenler (MAGLEV)
Kısaca MAGLEV olarak bilinen ve elektrikli özel bir ray sistemi üzerinde çalışan trenlerin hareketini sağlayan rayların üzerinde yaklaşık 10 milimetre çapında bir manyetik çekiç gücü bulun maktadır. Bu güç ayrıca bir direksiyon hakimiyetini gerektirme diği gibi trenin rüzgar gibi oldukça hızlı gitmesine de neden olmaktadır
----------
Zehirli Gaz
İlkin Birinci Dünya Savaşı'nda Almanya tarafından kullanılan hardal ya da biber gazı, zehirli gaz içeren silahların kullanımı nın başladığına dair ilk sinyaller olmuştu. Öte yandan tarihteki bazı kayıtlar bu tip gazlı silahların 400 yıldan fazla süredir kul lanıldığını göstermektedir. Nitekim Leonardo da Vinci (1452-1519) Milan Dükü Ludovico Sforza'nın (1452-1508) kuşatma altındaki şehrini koruması amacıyla arsenik ve sülfür karışımı bir tür gaz bombası hazırlamış ve bu karışımdan oluşan gaz yere düştüğü anda kesif bir gaz bulutu ve sis oluşturmuştur. Bir başka örnek ise zamanımızdan 2400 yıl önce Peloponnes Sa vaşları sırasında Spartalıların M.Ö. 429 yılında Platea ve M.Ö. 424 yılında Delium kuşatmaları sırasında arsenik içeren bir tür gaz kullanmış olmalarıdır. Modern çağda ise klorin gazı olarak bilinen bir tür zehirli gazın ilkin Almanlar tarafından 15 Nisan 1915 tarihinde ikinci Pers Savaşı sıracında kullanılmasının yanı sıra Fransızların da sınırlı miktarda göz yaşartıcı gaz kullandık ları bilinmektedir.
----------
Hertz, radyo sinyallerinin metal den geçebildiğini ve bu doğrultuda metallerin ses dalgalarını yayma özelliği gösterdiğini keşfetmiştir, ilk kez ikinci Dünya Sa vaşı sırasında kullanılan radar genellikle denizaltılar, görünme yen uçaklar ve çıplak gözle görülemeyen cisimleri tespit etmek amacıyla kullanılan-oldukça hassas bir alettir.
----------
Kamikaze (İntihar Jetleri)
Kamikaze, Japonların geleneksel Samurai intiharlarından yola çıkılarak tamamen intihar amaçlı üretilen jetlerle yapılan ve özellikle hedefi vurmakta' başarısız olan ya da bilmeden suç işlese bile savaş suçlusu olarak ilan edilen askeri piletların gö revlendirildiği saldırı uçuşlarıdır. Bunun için devlet tarafından buna mecbur edilen pilotlar, düşman mevziilerini yok etmek amacıyla doğrudan doğruya bilinçli olarak yapılan saldırılarda kullanılmakta ve hedefi başarıyla yok eden pilot böylece yaptığı hatanın bedelini onurlu bir şekilde hayatına son vermekle öde mektedir.
Kamikaze Kubilay Han'ın 1281 yılında Japonya sahille rinde tayfuna yakalanıp donanmasının batmasından yola çıka rak "ilahi rüzgar" anlamına gelmektedir. Kubilay Han'ın suyun derinliklerine gömülen donanmasının, kalıntıları son yıllarda yapılan arkeolojik kazılar sonucu keşfedilmiştir.
----------
İlk atom bombası 6 Ağustos 1945 tarihinde Japonya'da Hiroshima'ya atılmış olup şehrin yüzde doksanı yok olmuştur. İlk gün 250.000 kişinin öldüğü rapor edilmesine rağmen aslında 45.000 kişi ölmüş, dört ay sonra şehrin dışındaki 19.000 ölüy le bu rakamın daha da yükseldiği ortaya çıkmıştır. 25 Temmuz 1945 tarihinde Başkan Harry Truman'ın (1884-1972) General Cari Tooey Spatz'a (1891-1974) verdiği talimat doğrultusunda yapılan ve Amerikan Hava Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Hiroşima bombardımanı tarihteki en büyük felaketlerin başında gelmektedir. Başkan Truman ise bunun tamamen askeri amaçlı bir tatbikat olduğunu ve hedefe ulaşıldığını söylemiştir.
----------
Toplama Kampları
Bilinen en ünlü toplama kampları İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin kurduğu toplama kampları olup yaklaşık altı milyon Yahudi mahkumun 4.000.000'u bu kamplarda yok edilmiştir. Buna benzer ikinci toplama ise Japonların Mançurya'da kurdu ğu kamplardır.
----------
TARİHTEKİ BAZI SAVAŞLAR
Roma'nın Fetihleri
Tarih boyunca en güçlü imparatorluk olarak bilinen Roma, bu doğrultuda Avrupa'dan, Afrika sahillerine ve Asya'ya kadar fet hettiği oldukça geniş topraklara kendi kültürünü de yaymıştır. İlkin M.Ö. 509 yılında kuzeyden gelip yerleşen Etrükslerin ege menliği altında olan Roma, Etrüks kralı Porsenna'nın gaddarlı-ğıyla bilinen son Roma kralı Tarquinius Superbus'ı yenmesiyle Roma'da ilk cumhuriyet rejiminin sinyallerini vermişti. Ancak monarşik idareyi yıkan Porsenna, beşinci yüzyılın sonundan itibaren gücü zayıflayarak Romalılarla yaptığı savaşları kaybet miş bu doğrultuda M.Ö. 437 ile 426 yılları arasında.süren uzun savaşlar Romalıların zaferiyle son bulmuştu. M.Ö. 396 yılında Etrükslerin en önemli şehri olan Veii de Romalıların eline ge çince Roma yalnızca italyan yarımadasının tek sahibi olmakla kalmayıp tüm dünyaya meydan okuyarak dünyanın en güçlü imparatorluğu konumuna gelmişti.
----------
Büyük İskender'in Fetihleri
Babası Makedonya kralı II Philip'in başarılarından sonra bayra ğı ondan devralan Büyük iskender M.Ö. 336 yılından itibaren fetihlerine başlamış ve giderek Makedon imparatorluğunun sı nırlarını genişletmiştir. Bu doğrultuda Pers egemenliği altındaki toprakları, Küçük Asya olarak bilinen Anadolu'nun büyük bir kısmını, Suriye, Mısır ve İran'ı fethedip Hindistan'a kadar uzan mıştır.
----------
Normandiya Savaşı
Normandiya savaşı Normandiya kralı VVilliam'ın İngiltere tah tında hak iddia etmesiyle başlamış ve 1066 yılında Hastings de niz savaşında Harold Godvvinson'u yenmesinin ardından Fatih VVilliam unvanıyla (VVilliam the Conqueror 1028-87) İngiltere kralı olmuştur.
Haçlı Savaşları
----------
İlk haçlı seferi 1097 yılında kutsal topraklar olan Kudüs'ün Müs lümanlar ve Yahudiler'in eline geçmesini önlemek amacıyla dü zenlenmiştir.
Yüzyıl Savaşları
----------
Yüzyıl savaşları ingiliz kralları ile Fransız kralları arasında geçen üstünlük savaşları olup Fransa topraklarını ele geçirmek adına il kin 1337 yılında İngiltere kralı Ml'üncü Edvvard döneminde baş lamış ve 1453 yılında Fransa kralı Vl'üncü Henry'nin Fransa'nın büyük bir bölümünü ele geçirmesiyle son bulmuştur. Böylece o güne dek İngilizlerin elindeki topraklar tekrar Fransa'ya geçmiş ama 1558 yılına kadar Calais alınamamıştır.
Otuz Yıl Savaşları
----------
İlkin 1618 yılında Prag'daki Şehir Konseyi Binasından asilerden birinin pencereden atılıp tarihteki ilk pencereden atma olayı nın gerçekleşmesiyle başlamış olan otuz yıl savaşları Bohemyalı Protestanlarla Katoliklerin savaşı olarak özetlenebilir. Bu doğ rultuda eşit haklara ve her şeyden önce din özgürlüğüne sahip olmak isteyen Protestanlara karşı Habsburg İmparatoru ll'inci Ferdinand'ın başlattığı savaş Avrupa'nın göbeğinde büyük bir katliam yaşanmasına neden olmuş ve sonunda 1648 yılında VVestphalia Anlaşmasıyla sona ermiştir.
----------
İngiliz İç Savaşı
1642 yılında başlayan İngiliz Sivil Savaşı Kral l'incî Charles'ın ken disine saldıran beş parlamento üyesini tutuklanmasıyla başlamıştır. Sonuçta Kralcılar Charles'ı desteklemiş Parlamenterler ise onlara karşı çıkmış ve savaş ortamı doğmuştur. Özellikle haksız vergi top lamak konusunda ona karşı çıkıp kralın gücünü azaltmak isteyen parlamenterlere kendi kanunlarının değişmemesinde ısrar eden kral, bu savaşı körüklemiş ancak 1649 yılında savaşı kaybederek başı vurulmuştur. Bunun üzerine Oliver Cromvvell (1599-1658) 1653 yılında koruyucu Lord olarak yeni parlamentoyu kurmuştur.
----------
Amerikan Bağımsızlık Savaşları
1775 yılında ingiliz ordusunun Amerika'nın çatısı altına girmek isteyen İngiliz kolonilerindeki asileri yok etmek üzere Concord'a asker göndermesiyle Lexington ve Concord'ta başlayan bağım sızlık savaşları, 1783 yılında kolonilerin 13 Amerikan eyaleti olarak bağımsızlığını ilan etmesiyle son bulmuş ve bugünkü Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk temeli atılmıştır. İngiltere'nin kolonileriyle İngiltere arasında yıllarca süren bu savaşlar sırasında yaşanan ve tarihte Boston Çay Partisi olarak bilinen en önem li olay ise 1 773 yılında yaşanmış ve kolonilere aşırı vergi ödeten İngiliz hükümeti Özellikle çaya uyguladığı vergi nedeniyle isyan ederek vergi ödemek istemeyen koloni halkı 16 Aralık 1 773 ge cesi yüzlerce çay kutusunu Boston limanına boşaltmıştır.
----------
Kırım Savaşı
Kırım Savaşı 1853 yılında aslında sadece Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında çıkmış olup Rusya, Osmanlı İmpara torluğu yönetimindeki Ortodoks Hıristiyanların Kırım üzerinde hakkı olduğunu iddia etmiştir. Ancak Fransa oradaki Katolik Hıristiyanların da hakkı olduğunu ileri sürmüş ama Rusya ile Filistindeki Ortodoks ve Katolik kiliselerinin üstünlüğü yüzün den birbirlerine girdikleri için bu savaşta İngiltere ile birlikte Osmanlı İmparatorluğunun yanında yer almıştır. Savaş müttefik güçlerin zaferiyle 1856 yılında son bulmuştur.
----------
Amerikan İç Savaşı
Amerikan iç savaşı köleliği kaldırmak amacıyla güney eyaletle rinin kuzey eyaletlerine başkaldırması doğrultusunda başlamış olup yirmi üç eyalet kuzeyi, 11 eyalet ise güneyi temsil eden birer federasyon kurmuşlardır. Başkan Lincoln döneminde ilkin 1861 yılında güney eyaletlerinden oluşan federasyonun Sumter kalesine saldırısıyla başlayan savaş giderek oldukça kanlı bir iç savaşa dönüşüp nüfusun yüzde 3'ünün yok olmasına neden ol muş ve 1865 yılında kuzeyin galibiyetiyle son bulmuştur.
----------
Boer Savaşı
Boer savaşı aslında iki tanedir. Birincisi 18-80-81 tarihleri ara sında gerçekleşen Transvaa! Savaşı olup Boer'lerirî zaferiyle son bulmuş ve İngiliz hükümeti Boer'leri kendi yönetimlerinde ser best bırakarak bir anlaşma imzalamıştır, ikinci savaş ise Boer Savaşı olarak bilinmesine rağmen aslında Güney Afrika Savaşı dır ve 1 899 yılında başlamıştır. İngilizlerin Hollanda ve Alman asıllı Boer'lerin Orange Free veTransvaal bölgesinde kendileri ne daha önce verilen anlaşmaya rağmen haklarının yendiğini iddia etmesine karşılık başlattığı savaş/; aslında İngilizlerin aynı bölgede yer alan Johannesburg'da altın madenlerini keşfetmesi sonucu çıkmıştır. Sonuçta Boer'lerin lideri Paul Kruger İngiliz garnizonuna bir saldırı düzenlemiş ve bu savaş Boer'lerin zafe riyle bitmiştir ama 1 902 yılında kaçınılmaz sonuç gerçekleşerek ingilizlere yenilen Boer'ler Transvaal ve Orange Free bölgesini kaybetmiştir.
----------
Birinci Dünya Savaşı
Birinci Dünya Savaşı 28 Haziran 1914 tarihinde Avusturya dükü Franz Ferdinand'ın (1863-1914) Sarajevo'lu Sırplı bir öğrenci olan Cavrilo Princip (1894-1918) tarafından vurulması sonucu başlamış ve domino etkisi yaratan bu olay uluslararası bir savaşa dönüşmüştür. Sonunda yapılan anlaşmayla Sırbistan Avusturya tarafından Belçika ise Almanya tarafından işgal edilmiş, ancak bu anlaşma ingiltere, Rusya ve Fransa'nın Almanlara karşı düş man olmasına neden olmuştur.
----------
İkinci Dünya Savaşı
Almanya'nın Mart 1939 tarihinde Çekoslovakya'yı 1 Eylül 1939 tarihinde ise Polonya'yı işgal etmesiyle ikinci kez Almanlar ta rafından işgal edilen Avrupa toprakları İngiltere ve Fransa'nın sabrını taşırarak savaş ilan etmesine neden olmuş ve 3 Eylül 1939 tarihinde yani Almanların işgalinden iki gün sonra savaş başlamıştır. Bazı tarihi kaynaklara göre bu savaşın asıl nedeni Japonların 1937 Temmuzunda Çin'i işgal etmeleridir ama bu fikir çoğunluk tarafından kabul edilmemektedir.
----------
Çin iç savaşı
1927 yılında Çin Nasyonal Partisi lideri Ceneralissimo Chiang Kai-shek'in (1887-1975) Komünistleri ülkeden ihraç etmek istemesi Nasyonalistlerle Komünistlerin arasında bir iç savaş çıkmasına neden olmuş, bu doğrultuda ilkin 1927-37 Agrari-an ve 1934-35 LongMarch komünist devrimleriyle neticelenen savaş 1945-47 ile 1945-50 yılları arasında nasyonalistlerin di renmesiyle devam etmiştir. Sonuçta 1950 yılında Komünist re jimin iktidara gelmesiyle savaş son bulmuş, böylece Mao Ze-dong (1893-1976) Çin'in lideri olmuştur. Chiang Kai-shek ise Tayvan'a kaçmıştır.
----------
Kore Savaşı
Kore Savaşı, 25 Haziran 1 950 tarihinde Sovyetlerden destek gö ren Komünist Kuzey Kore'nin 38'inci paralel üzerinde yer alan Güney Kore'ye saldırması sonucu çıkmıştır. Nitekim tarihte 38'inci paralel savaşı olarak da bilinen ve 1945 yılında güney le kuzey arasında sınır çizgisi olarak belirlenen 38'inci parale lin Güney Kore'ye ait olmadığını duyurması nedeniyle Kuzey Kore tarafından başlatılan Kore Savaşı, Amerika'nın yardım için Güney Kore'ye asker göndermesiyle büyümüş ve sonuç ta Amerika'nın müttefiki olan devletlerin de katılımıyla içinde Çin'in de yer aldığı Komünist güçlere karşı Amerika'nın savaşı na dönüşmüştür. 3.000.000'dan fazla insanın öldüğü savaş 27 Temmuz 1953 tarihinde bir anlaşmayla son bulmuştur.
----------
Vietnam Savaşi
Kore savaşının çok benzeri olan Vietnam savaşı Amerika'nın Kuzey Vietnam'daki Komünist rejimin Güney Vietnama yayıl masını önlemek amacıyla devreye girmesiyle başlamıştır. 1945 yılına dek Vietnam üzerinde kontrolü sağlayan Fransa'nın İkinci Dünya Savaşı boyunca kontrol gücünü kaybetmesi, Vietnamlı askerlerin Ho Chi Minh komutası altında Fransızlara karşı ayak lanmasına neden olmuş ve 1954 yılında yapılan Dien Bien Phu savaşında kaybeden Fransızlar bölgeden tamamen çekilmek zo runda kalmıştı. Aradaki sürtüşmeyi ekonomik yardım yaparak çözmeye çalışan Amerika ise bu amaçla 1956 yılında girdiği Vietnam'dan ancak 1975 yılında çekilmiştir.
----------
Falkland Savaşı
Falkland Savaşı Arjantin'deki ekonomik krizin sonucu olarak başa gelen askeri cuntanın lideri General Leopoldo Galtieri'nin (1 926-2003) ekonomik krizi çözmek amacıyla Falkland ya da Ar jantinlilerin Malvinas olarak adlandırdığı adaları, istila etmesiyle başlamıştır, ilkin South Georgia adı verilen Falkland'a ait küçük bir adanın 50 Arjantinli denizci tarafından 19 Mart 1982 tarihinde işgaliyle başlayan savaş buraya bir Arjantin bayrağının dikilmesi sonucu giderek bü yüyerek 2 Nisan 1982 tarihinde Falkland Adalarının tamamına yönelmiş, sonuçta İn giliz kuvvetleri devreye girerek adanın baş kenti olan Stanley'i 14 Haziran 1982 tari hinde Arjantin'den geri almış ve aynı yıl 20 Haziran'da South Sandvvich Aadalarının geri alınmasıyla savaş son bulmuştur.
----------
Birinci Körfez Savaşı
Birinci Dünya Savaşı sonunda İngilizlerin koruması altına alı nan ama 1938 yılına kadar Irak yönetiminin elinde olan Kuveyt 1961 yılında bağımsız bir ülke olarak ilan edilmesine rağmen petrol yüzünden Irak'ın Kuveyt üzerinde hak iddia edip ülkeyi işgal etmesi sonucu başlamış ve çok sayıda insanın ölümüne nedenolan birinci körfez savaşı 2 Ağustos 1990 tarihinde ülke ye 600.000 askerle giren Amerika'nın zaferiyle 28 Şubat 1991 tarihinde son bulmuştur.
----------
İkinci Körfez Savaşı
İkinci Körfez Savaşı ise Amerika ile müttefiği olan bazı batı ül kelerinin İrak'a karşı koymasıyla başlamıştır. Ancak bu sırada 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezi'nin bombalanma sı ve Afganistan'ın Ekim 2001'de işgal edilmesi bardağı taşıtan son damla olmuş sonuçta Amerika'nın 20 Mart 2003 tarihinde Saddam Hüseyin rejimini yok etmesi ve 9 Nisan 2003 tarihinde Bağdat'ın düşmesiyle savaş son bulmuştur.
----------
IRA
IRA, ilkin 1916 yılında Easter. Ayaklanmasıyla ülkede Cumhuri yetin ilan edilmesini takiben İrlanda Cumhuriyet Ordusu (İRA) adı altında yeniden yapılanan en eski tedhiş örgütlerinden bindir. Bu doğrultuda Cumhuriyet ilan edilmeden önce İngiltere'deki monarşik idareye karşı çıkan örgüt 1798 yılından başlayarak, 1803, 1848 ve 1867 yıllarında İrish Republican Brotherhood (irlanda Cumhuriyetçi Kardeşlik Örgütü) adı altında Amerikan parasıyla desteklenerek çok sayıda terör saldırısında bulun muş, bunun devamında Ulster Volunteer Force (Ulster Gönüllü Güçleri) adı altında 1913 yılında yeniden yapılanmıştır. 1914 yılında önemsiz görülerek faaaliyetleri engellenmeyen örgüte ,1916 yılındaki Easter Ayaklanmasına kadar güdümlü oyuncak askerler olarak bakılmış ama 1917 yılında İrlanda boyunca gi derek aşırı etkili olmaya başlamaları sonucunda IRA'nın lideri Ernie O'Malley'in 1923 yılında yaptığı konuşmayla tehlikenin boyutu anlaşılmıştır. Nitekim 1919 yılında UVPnin adını IRA olarak değiştiren örgüt gerilla savaşlarına girişerek askeri ve si vil hedefleri ince bir taktikle vurmaya başlamış ve sonuçta bu taktiklerin çocukça ya da alelade olmayıp Cork'ta yaşayan Tom Barry'nin Flying Columri adlı taktik kitabından alındığı anlaşıl mıştır. Örgüt giderek dünya çapında etkili olmaya başlamış ve Tom Barry'nin Kraliyet Savunma Güçleri tarafından 1920 yılın da azılı terörist olarak ilan edildiği ortaya çıkmıştır.
----------
Kızıl Tugaylar
Renato Curcio'nun (1945) henüz üniversitede öğrenciyken 1969 yılında kurduğu Kızıl Tugaylar İtalyan Markist ve Leninist grupların oluşturduğu bir tedhiş örgütüdür. Amaçları İtalya'yı
kapitalist batı müttefikliğinden çıkartmak olan örgüt buna karşın bağımsız bir devrimci yönetim kurulmasını istemektedir. 1970 yılı Kasım ayında Milano'yu bombalayarak varlığını kanıtlama ya çalışan örgüt, 1978 yılında ise hükümetin çoğu bakanının yanı sıra önde gelen iş adamlarını özel bir taktikle kaçırmış en son olarak da İtalya başbakanı Âldo Moro'yu (1916-1978) ka çırıp öldürmüştür. 1980 yılı sonlarında ele başlarının yakalanıp hapse mahkum edilmesiyle iyice zayıflayan örgüt etkinliğini gi derek kaybetmiştir.
----------
Euzkadi Ta Azkatasuna (ETA)
İspanya'nın Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaşan Euzkadi Ta Azkatasuna (ETA) 1959 yılında genç milliyetçiler tarafından kurulmuş bir örgüttür. Özellikle İspanyolca konuşmayıp Euskara adlı kendilerine özgü bir Bask lisanı konuşan ve bu doğrultuda tamamen İspanya'dan ayrı olduklarını kanıtlamaya çalışan ETA, Bask bölgesinde bağımsız bir devlet kurmak adına çok sayıda suiikast ve cinayet gibi oldukça vahşi yöntemler uygulamış, hatta 1960 Haziran ayında gerçekleştirdiği bir bombalama olayıyla küçük bebekleri bile öldürmüştür. Sesini duyurmak için cinayet ve bombalamayı tercih eden ve 1997 yılında gerçekleştirdiği saldırıyla 29 yaşındaki bir şehir konsülüyle birlikte 800'den fazla kişiyi öldüren ETA, halen dünyanın en azılı terör örgütü unvanını koruyarak işlemeye devam ettiği insanlık dışı cinayet lerle amacına ulaşmak için vahşeti seçmesi gerektiği yönündeki inancını yitirmediği anlaşılmaktadır.
